Báo cáo ngành 20/09/2023, 10:15

Ngành công nghiệp ô tô Việt Nam (Phần 4) - Chính sách của Chính phủ

Ngành công nghiệp ô tô là một trong những ngành nhận được nhiều ưu đãi từ phía Nhà nước nhằm thúc đẩy sự phát triển của ngành.

Ngành công nghiệp ô tô Việt Nam (Phần 4) - Chính sách của Chính phủ

Một trong số đó là chương trình ưu đãi thuế công nghiệp hỗ trợ ô tô đã được Bộ Tài chính triển khai thực hiện từ năm 2020. Theo đó, các doanh nghiệp được miễn hoàn toàn thuế nhập khẩu đối với nguyên liệu, vật tư, linh kiện để sản xuất, gia công (lắp ráp) các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ. Chính sách này sẽ được kéo dài đến năm 2027 theo quy định tại Nghị định số 101/2021/NĐ-CP ngày 15/11/2021. Đối tượng áp dụng là các doanh nghiệp sản xuất, gia công (lắp ráp) linh kiện, phụ tùng ô tô; các doanh nghiệp ô tô tự sản xuất, gia công (lắp ráp) linh kiện, phụ tùng ô tô. Để được hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu linh kiện 0%, các doanh nghiệp phải đáp ứng yêu cầu về sản lượng chung tối thiểu và sản lượng riêng tối thiểu cho mẫu xe cam kết. 

Với quy định này, nhiều hãng xe nổi tiếng đang hiện diện tại Việt Nam như Toyota, Honda, Mazda, Kia, Hyundai, Mitsubishi... đều đáp ứng đủ điều kiện được hưởng ưu đãi. Các nhà sản xuất, lắp ráp đầu ngành như THACO, TC Motor, Vinfast cũng tiết kiệm được hàng triệu USD từ chính sách miễn thuế, kéo theo nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa, những doanh nghiệp thứ cấp cũng được hưởng lợi trong chuỗi giá trị. 

Bên cạnh đó, với mục tiêu khuyến khích sản xuất và tiêu dùng những mặt hàng thân thiện với môi trường, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) tại Việt Nam quy định mặt hàng ô tô điện có mức thuế suất thấp hơn so với ô tô động cơ đốt trong cùng khả năng chuyên chở hoặc số chỗ ngồi. Trong đó, thuế suất thuế TTĐB đối với ô tô động cơ đốt trong dao động từ 15 - 150% tùy theo dòng xe và dung tích xi lanh. Đối với xe lai điện (HEV, PHEV), xe dùng năng lượng sinh học, trong đó tỷ trọng sử dụng năng lượng xăng không quá 70% được áp dụng thuế suất thuế TTĐB bằng 70% mức thuế suất áp dụng cho xe chạy xăng, dầu có cùng dung tích xi lanh. Đối với các dòng xe thuần điện (BEV, FCEV) loại chở người từ 9 chỗ trở xuống áp dụng mức thuế TTĐB là 15%, từ 10 đến dưới 16 chỗ là 10%, từ 16 đến 24 chỗ là 5%, loại vừa chở người vừa chở hàng là 10%.

Ngày 11/01/2022, Quốc hội khóa 15 đã tiếp tục thông qua Luật số 03/2022/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế TTĐB, trong đó điều chỉnh giảm thuế suất thuế TTĐB đối với ô tô điện xuống còn 1 - 3% (áp dụng từ ngày 01/3/2022 - 28/02/2027) và 4 - 11% (áp dụng từ ngày 01/3/2027).

*Thuế TTĐB của xe hybrid (xăng lai điện) =70% mức thuế của xe xăng; thuế TTĐB của xe chạy bằng xăng sinh học = 50% mức thuế của xe xăng

Ngày 15/01/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 10/2022/NĐ-CP quy định mức thu lệ phí trước bạ là 0% đối với ô tô điện chạy pin đăng ký lần đầu trong 3 năm kể từ ngày 01/3/2022. Trong 2 năm tiếp theo, mức thu này sẽ bằng 50% so với mức thu của các loại xe xăng, dầu có cùng số chỗ ngồi. Với xe đăng ký từ lần thứ 2 trở đi, mức lệ phí trước bạ phải nộp được thống nhất trên toàn quốc là 2%, áp dụng chung cho cả xe điện và xe dùng động cơ đốt trong.

Có thể thấy, những chính sách hỗ trợ cho ngành công nghiệp xe điện tại Việt Nam đã bước đầu được xây dựng, triển khai, dựa trên hệ thống những quy định, chính sách sẵn có dành cho xe dùng động cơ đốt trong. Với những ưu đãi về thuế TTĐB và lệ phí trước bạ, người tiêu dùng trong nước sẽ được giảm một khoản chi phí khá lớn khi mua xe ô tô điện. Đối với nhà sản xuất, các ưu đãi thuế khuyến khích các doanh nghiệp tăng cường đầu tư vào lĩnh vực sản xuất, lắp ráp ô tô điện chạy pin. Nhưng so với các nước trong khu vực và trên thế giới thì những chính sách của Việt Nam được đánh giá vẫn dừng ở mức “khiêm tốn”.

Có thể ở thời điểm hiện tại dù thị trường ô tô ở Việt Nam mới chỉ ở mức “manh nha” hay “đang phát triển”, chưa bắt kịp các quốc gia trong khu vực như Thái Lan, Indonesia hay Malaysia về việc sử dụng phương tiện thân thiện với môi trường, nhưng thị trường xe điện Việt Nam đang có tiềm năng rất lớn. GS.TS Đàm Hoàng Phúc, Giám đốc Chương trình đào tạo kỹ thuật ô tô - Trường Cơ khí - Đại học Bách khoa Hà Nội nhận định: “Ngành công nghiệp ô tô Việt Nam không bị lệ thuộc vào động cơ đốt trong. Chúng ta có thể đầu tư mạnh mẽ vào các dòng xe điện với tâm thế “không có gì để mất”. Đây là thời điểm vàng để chúng ta thực hiện điều đó”.

*Tác giả: NC Network Việt Nam Anh Trí, Hoàng Giang / Xin gửi lời cảm ơn đặc biệt đến chuyên gia công nghiệp Nguyễn Thị Xuân Thúy

>>Ngành công nghiệp ô tô Việt Nam (Phần 3) - Thị trường xe ô tô điện

Chia sẻ

Đăng ký nhận thêm thông tin